Elektrik Piyasası Mevzuatında Detaylı Değişiklikler Yapıldı

7554 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”) 24 Temmuz 2025 tarihli ve 32965 sayılı Resmi Gazete’de ve Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik Yönetmeliği”) 25 Temmuz 2025 tarihli ve 32966 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

I. Yönetici Özeti

1. Değişiklik Yönetmeliği uyarınca pay sahibi/sahipleri yurtdışında kurulu olan ön lisans sahibi şirketlerin dolaylı ortaklık yapısı değişiklikleri, kontrol değişikliği yaratmadığı sürece geçerli olacaktır.

2. Değişiklik Yönetmeliği gereğince ön lisans sahibi şirketlerde yeni pay alım hakkı kullanım süreçlerinde doğrudan ya da dolaylı ortaklık yapısı değişimi olduğu durumlar, kontrol değişimi yaratılmadığı sürece geçerli olacaktır.

3. Kanun ile birlikte çevre, enerji ve maden mevzuatlarında yapılan değişikliklerle enerji yatırımlarında arazi temininin kolaylaştırılması için (i) acele kamulaştırma imkanı, (ii) izin, kira, irtifak, kullanma izin bedeli indiriminde süre uzatımı, (iii) imar ve ruhsat işlemlerinin tek elden, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan (“Bakanlık”) yürütülmesi ve (iv) yapı ruhsatı ve/veya yapı kullanım izni olmayan ön lisans ve lisans sahiplerine Bakanlık nezdinde tüm belgelerin yerine geçecek Üretim Tesisi Uygunluk Belgesi düzenlenmesi imkanı getirilmiştir.

4. Kanun’da, orman vasıflı taşınmazlarda güneş ve rüzgar enerjisi yatırımları için usul ve esaslar belirlenmiş, ölçüm ve sondaj faaliyetleri için izin muafiyetleri sağlanarak bürokratik süreçler azaltılmıştır.

5. Kanun uyarınca yatırımlarda izin, ruhsat ve teşvik başvuruları yapılması için ÇED sürecinin sonucunu beklemeye artık gerek kalmamış, ÇED süreci başladıktan sonra bu başvurular da yapılabilir hale gelmiştir.

II. Lisans Sahibi Üretim Şirketlerinin Ortaklık ve Pay Devri İşlemleri

Kural olarak lisans alınıncaya kadar Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği kapsamında ön lisans sahibi şirketlerin ortaklık yapısında değişiklik yapılması yasaktır. Fakat Yönetmelik ile bu kurala birtakım istisnalar getirilmiştir. Bu istisnalardan bir kısmı doğrudan pay değişiklikleriyle %10 ve üzerinde dolaylı ortaklık yapısı değişimlerinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (“EPDK”) onayına tabi kılınmıştır.

Değişiklik Yönetmeliği ise,

(i) Ön lisans sahibi şirketlerin yurt dışında kurulu ortaklarının ortaklık yapılarında bir değişim olması halinde, bu değişimin kontrol1 değişikliği yaratmaması halinde bir dolaylı pay sahipliği değişimi oluşturduğu ve istisna kapsamında olmaya devam edeceğini öngörmüş, kontrol değişikliğine yaratması halinde ise yasak kapsamına gireceğini düzenlemiştir.

(ii) Ön lisans sahibi şirketin pay sahiplerinin rüçhan hakkının doğduğu durumlarda, pay sahiplerinin rüçhan hakkını kullanmasına ve/veya kullanmamasına bağlı olarak, şirketin mevcut ortakları arasında oluşan pay değişiklikleri nedeniyle oluşacak doğrudan ve/veya dolaylı pay sahiplikleri değişikliklerini, kontrol değişikliği yaratmadığı müddetçe istisna kapsamında kalacağını, aksi halde yasak kapsamında olacağını düzenlemiştir.

III. Kanun Kapsamında Getirilen Yeni Lisans ve Arazi Uygulamaları

1. Elektrik Yatırımlarında Acele Kamulaştırma: Kanun’un 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nda Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı ön lisans veya üretim lisansı sahibi tesisler için gerekli olan taşınmaz ihtiyacı; özel mülkiyete konu taşınmazların temini amacıyla, 31/12/2030 tarihine kadar acele kamulaştırma kararı alınmak suretiyle karşılanabilir. Daha önce bu yöndeki bir hüküm yine Elektrik Piyasası Kanunu’nda yer almakta idi, ancak 25 Mart 2020 tarih ve 7226 sayılı kanun ile yürürlükten kaldırılmıştı.

2. Yenilenebilir Enerji Arazi İhtiyacını Kolaylaştırıcı Yenilikler: 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun’da (“YEK Kanunu”) yapılan değişiklikle birlikte:

• İzin, Kira, İrtifak, Kullanma İzin Bedeli İndiriminde Süre Uzatımı: 2030 yılı sonuna kadar işletmeye girecek olan YEK Kanunu kapsamındaki şirketlerden, ulaşım yollarından ve enerji nakil hatlarından, lisans tarihinden itibaren 10 yıl boyunca izin, kira, irtifak hakkı ve kullanma izni bedellerine %85 indirim uygulanacağı belirtilmektedir. Kanun öncesi dönemde de bu imkan mevcuttu fakat bu teşviğin yürürlüğü, 2025 yılı sonu olacak şekilde belirlenmişti. Kanun ile birlikte bu süre uzatılmaktadır.

• Orman Vasıflı Taşınmazlarda Rüzgar veya Güneş Enerjisi Kurulması: Kanun’da, orman vasfındaki arazilerde enerji tesisi kurulabilmesi için izin sürecinin temel esasları aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:

➢ Ön lisans sahibi şirketler bakımından ön lisans süresi sonuna kadar gerekli işlemlerin tamamlanamaması halinde ön lisans belgesindeki süre kadar ilave süre tanınabilecektir.

➢ Proje ve etüt aşamasında gerçekleştirilecek ölçüm ve sondaj faaliyetleri için enerji tesisinin ön lisans/üretim lisansı almış olması şartı aranmaksızın izin verilecektir. Ön lisans mevcut ise, ölçüm ve sondaj için ayrıca izin gerekmeyecektir.

➢ İzin başvuruları, başvuru tarihinden itibaren en geç 60 gün içinde sonuçlandırılacaktır.

➢ Rüzgar projelerinde ana kuş göç yolları, güneş projelerinde ise ana kuş göç yolları üzerindeki darboğazlarda olması halinde kuş habitatı için gözlem yapılması gerekmektedir.

• İmar ve Ruhsat İşlemleri: Detayları Bakanlık tarafından düzenlenecek yönetmelikle belirlenmek üzere, YEK Kanunu kapsamındaki projelere ilişkin aşağıdaki hususlarda Bakanlık’a karar ve onay yetkisi tanınmıştır:

➢ imar ve parselasyon planları ve değişiklikleri ile

➢ yapı ve müştemilata ilişkin yapı ruhsatı, yapı kullanma izin belgesi ve iş yeri açma ve çalışma ruhsatı.

3. Üretim Tesisi Uygunluk Belgesi: Bazı lisanslı üretim tesisleri ve bunların zorunlu altyapı unsurları hakkında; aşağıdaki şartları sağladıkları takdirde, Bakanlık tarafından hem yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi, hem de iş yeri açma ve çalışma ruhsatı yerine geçecek bir Üretim Tesisi Uygunluk Belgesi düzenlenecektir:

• İnşaat öncesinde veya inşaat sonrasında imar mevzuatına göre yapı ruhsatı ve/veya yapı kullanma izin belgesi olmadan 2025 yılı öncesinde kısmen ya da tamamen işletmeye alınmış olmak,

• imar planlarına işlenmiş bulunmak,

• üretim lisansı sahibi tüzel kişilerce 19.07.2026 tarihine kadar müracaat etmek,

• statik bakımdan uygun olduğuna dair inşaat mühendislerince hazırlanacak rapor ve fennî mesuliyetin ilgili mühendislerce üstlenildiğine dair belge sunulması

Üretim Tesisi Uygunluk Belgesi için, EPDKtarafından belirlenecek birim yatırım tutarı ile hesaplanacak toplam yatırım tutarının binde biri kadar ücret tahsil edilecektir.

Üretim Tesisi Uygunluk Belgesi alma şartlarını taşıyan şirketler hakkında İmar Kanunu tahtında tahakkuk ettirilen cezalar düşürülecek ve yıkım kararları uygulanmayacak, davalar düşürülecektir.

Tahsil edilen tutarların iadesi ise mümkün olmayacaktır.

4. ÇED Süreci’nin İdari İzin ve Teşviklerle İlişkisi: 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca ÇED olumlu kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili izin, ruhsat ve teşvik verilemeyeceği düzenlenmekteydi. Projelerin bürokratik süreçlerini hızlandırmak kadına ÇED olumlu kararı alınana kadar bu prosedürlere başvuru yapılabileceği düzenlenmiştir. Böylelikle izin, ruhsat ve teşvik başvuruları için ÇED olumlu kararının tebliğini bekleme gereği artık bulunmamaktadır.

1 Yönetmelik’e göre “kontrol”, bir tüzel kişi üzerinde:

• ayrı ayrı ya da birlikte, fiilen ya da hukuken belirleyici etki uygulama olanağını sağlayan hakları,

• sözleşmeler veya başka araçlarla ve özellikle bir tüzel kişinin malvarlığının tamamı veya bir kısmı üzerinde mülkiyet veya işletilmeye müsait bir kullanma hakkı,

• bir tüzel kişinin organlarının oluşumunda veya kararları üzerinde belirleyici etki sağlayan hakları veya

• sözleşmelerle meydana getirilen hakları ifade etmektedir.